Η ιστορία της φίλτρανσης του νερού
Το πρώτο πολλαπλό φίλτρο σχεδιάστηκε από τον Ιταλό Antonio Porzio το 1685 και περιλάμβανε ιζηματοποίηση και φίλτρανση από άμμο, ενώ το 1746 ο Παριζιάνος επιστήμονας Joseph Amy, κατασκεύασε τα πρώτα φίλτρα οικιακής χρήσης, με υλικά το σφουγγάρι, το κάρβουνο και το μαλλί.
Η πρώτη κίνηση για την φίλτρανση του νερού μιας ολόκληρης πόλης έγινε με φίλτρα άμμου στα μέσα του 18ου αιώνα στο Λονδίνο. Το 1804, στο Paisley της Σκωτίας ολοκληρώθηκε μία από τις πρώτες εγκαταστάσεις παροχής φιλτραρισμένου νερού από πόλη σε πόλη, μέσω σωληνώσεων. Η κινητήρια δύναμη της μονάδας ήταν τα άλογα, που κινούσαν τις αντλίες, ενώ τα υλικά των φίλτρων ήταν η άμμος και ο άνθρακας, που έπρεπε να τα αντικαταστούν κάθε έξι ώρες.
Στις αρχές του 20ου αιώνα η χλωρίωση έγινε η πιο δημοφιλής μέθοδος απολύμανσης στις Η.Π.Α. και χάρη σ’ αυτήν, οι περιπτώσεις δυσεντερίας, τύφου και χολέρας μειώθηκαν κατακόρυφα.
Το 1942 η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των Η.Π.Α. (E.P.A) υιοθέτησε τα πρώτα στάνταρντ (standard) για το πόσιμο νερό και το 1957 ενέκρινε τη χρήση φίλτρων μεμβράνης.
Το 1970, δύο μηχανικοί από της Η.Π.Α., ο Bill Prior και ο Jim Kewley, καινοτόμησαν στην ανάπτυξη των μη ηλεκτρικών, πλήρως αυτόματων συστημάτων κατεργασίας νερού και συνέβαλαν σημαντικά στην φίλτρανσή του. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, στις μέρες μας, χάρη σε αυτήν την τεχνολογία, κατασκευάζονται αυτόματα εμπορικά και βιομηχανικά συστήματα φίλτρανσης και αποσκλήρυνσης του νερού, τα οποία μπορούν και φιλτράρουν δεκάδες τόνους νερού την ώρα.
Όπως φαίνεται, τα φίλτρα νερού είναι αυτά που ο άνθρωπος έχει εμπιστευθεί για τη διαφύλαξη της ποιότητας του νερού που καταναλώνει. Η ιστορία τους είναι μακρά, αλλά προαιώνια είναι και η ανάγκη του ανθρώπου για καθαρό και μαλακό νερό.
Το νερό είναι ο μοναδικός παράγοντας που καθαρίζει το ανθρώπινο σώμα από άχρηστες ουσίες, επομένως η ποιότητά του παίζει πολύ μεγάλο ρόλο.
Κριτήρια επιλογής φίλτρου νερού
Τα κριτήρια επιλογής οποιουδήποτε φίλτρου νερού, πρέπει να ορίζονται πάντα με βάση τις ανάγκες μας, δηλαδή με βάση τους μολυσματικούς παράγοντες που επιβάλλεται να μειώσουμε. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε τα περαιτέρω έξοδα από τα ανταλλακτικά φίλτρα και επιτυγχάνεται το ζητούμενο αποτέλεσμα.
Το να έχει ένδειξη διάρκειας ζωής του φίλτρου, όπως και το να μην εξαρτάται από το ηλεκτρικό ρεύμα, είναι επιπλέον θετικά χαρακτηριστικά.
Όταν αγοράζετε κάποιο σύστημα κατεργασίας νερού οικιακής, επαγγελματικής ή βιομηχανικής χρήσης, να ζητάτε τα αντίγραφα των πιστοποιητικών “standard” , έτσι ώστε να σιγουρεύεστε για την απόδοσή του. Τα πιστοποιητικά αυτά καταγράφουν αναλυτικά τους μολυσματικούς παράγοντες που το κάθε φίλτρο μπορεί να μειώσει.
Επίσης η ύπαρξη ISO από την Ε.Ε. είναι ένα πρόσθετο θετικό στοιχείο.
Δημοφιλείς μέθοδοι φίλτρανσης νερού
Υπάρχουν πολλοί τρόποι.
Όταν σε μία πόλη το νερό χλωριώνεται, οι μέθοδοι απολύμανσης του νερού, όπως η υπεριώδης ακτινοβολία και το όζον δεν κρίνονται απαραίτητες.
Μία δημοφιλής μέθοδος φίλτρανσης νερού είναι με τη χρήση φίλτρων ενεργού άνθρακα. Λειτουργούν μέσω της απορρόφησης που πραγματοποιείται λόγω ενδομοριακής έλξης, μεταξύ της επιφάνειας του άνθρακα και της ουσίας που απορροφάται. Υπάρχουν πολλοί τύποι ενεργού άνθρακα, που χρησιμοποιούνται στην φίλτρανση του νερού. Οι πιο γνωστές ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενεργοποιημένου άνθρακα είναι το ξύλο, ο λιγνίτης, ο άνθρακας και η καρύδα.
Οι κυριότεροι μολυσματικοί παράγοντες που μπορεί και μειώνει ο ενεργοποιημένος άνθρακας είναι: το χλώριο, τα M.T.B.E. (Μεθυλικός-τριτογενής-Βουτυλικός-Αιθέρας από τα οξυγονωμένα καύσιμα των αυτοκινήτων), οι κύστες, οι πτητικές οργανικές ενώσεις (Π.Ο.Ε.), δηλαδή χημικές ουσίες, φυτοφάρμακα και παραπροϊόντα απολύμανσης, τις γεύσεις, τις μυρωδιές και το μόλυβδο.
Μία άλλη τεχνολογία που εδώ και χρόνια έχει εδραιωθεί σε παγκόσμια κλίμακα και αναγνωρίζεται από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος της Αμερικής ως η αποτελεσματικότερη μέθοδος για την προστασία του πόσιμου νερού, είναι η μέθοδος της αντίστροφης ώσμωσης.
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιεί μια ημί-διαπερατή μεμβράνη για να φιλτράρει τους μολυσματικούς παράγοντες. Το νερό αναγκάζεται να περάσει μέσα από την μεμβράνη. Μόνο τα μόρια του καθαρού νερού περνούν μέσω της μεμβράνης, ενώ ένα ποσοστό του νερού και όλες οι ακαθαρσίες δεν μπορούν να περάσουν και στην συνέχεια αποβάλλονται.
Η μέθοδος της αντίστροφης ώσμωσης στην καλύτερη περίπτωση είναι αποτελεσματική για τους εξής μολυσματικούς παράγοντες: τα ανόργανα διαλυμένα άλατα, τα αιωρούμενα στερεά, οι διαλυμένες χημικές ουσίες, τα νιτρικά, τα νιτρώδη, το αρσενικό, τα βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος, το βάριο, το κάδμιο, το εξασθενές χρώμιο κ.τ.λ., ενώ το 99% των βλαβερών ουσιών και των παρασίτων του νερού δεν μπορούν να περάσουν από την μεμβράνη αυτή.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο τρόπων φίλτρανσης νερού, δηλαδή ένα σύνθετο φίλτρο, που περιλαμβάνει ένα προ-φίλτρο άνθρακα, την κυρία μονάδα καθαρισμού της αντίστροφης ώσμωσης και ένα τελικό φίλτρο άνθρακα, δίνουν την καλύτερη λύση για τους κατοίκους των πόλεων και όχι μόνο.
Το νερό δεν είναι κάτι απλό ενώ η φίλτρανση του είναι επιστήμη. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται εταιρίες με παγκόσμιο κύρος, οι οποίες δίνουν λύσεις στα προβλήματα του νερού. Κάποιες από αυτές δεν προχωρούν σε καμία σύσταση, πριν κάνουν μία δωρεάν ανάλυση του νερού σας, έτσι ώστε να αποφασίσετε μαζί τους υπεύθυνα, για την επιλογή του συστήματος που είναι ιδανικό για σας.
Η θρεπτική αξία του νερού
Το νερό αποτελεί το σημαντικότερο ίσως συστατικό των ζωντανών οργανισμών και αυτό γιατί είναι απαραίτητο σε όλες τις βιοχημικές διεργασίες. Αν και χωρίς τροφή μπορούμε να επιβιώσουμε μέχρι και 50 ημέρες, χωρίς νερό θα επιζήσουμε μόνο μερικές ημέρες, ακόμη και σε δροσερό κλίμα. Το νερό αποτελεί συστατικό όλων των ιστών του σώματος. Το σώμα ενός μέσου ενήλικα εμπεριέχει τουλάχιστο 65% νερό ενώ τα παιδιά μπορεί να φθάσουν και το 75%. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελείται σχεδόν από 75% νερό επομένως η παρουσία του είναι απαραίτητη και για τις εγκεφαλικές λειτουργίες.
Πόσο νερό πίνουμε τελικά;
Οι άνθρωποι που ζουν σε ζεστά κλίμακα φαίνεται πως καταναλώνουν περισσότερο νερό από εκείνους που ζουν σε πιο κρύα κλίματα. Επίσης σε χώρες όπως η δική μας που οι κλιματικές αλλαγές είναι έντονες κατά τη διάρκεια του χρόνου η κατανάλωση του νερού ποικίλλει και συγκεκριμένα είναι χαμηλή κατά τη διάρκεια του χειμώνα και αυξάνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Διαφορές στην κατανάλωση νερού παρατηρούνται και ανάμεσα στις διάφορες ηλικιακές ομάδες. Ειδικότερα τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι πίνουν λιγότερο νερό από αυτό που χρειάζεται ο οργανισμός τους.
Τι γίνεται με την κατανάλωση άλλων υγρών;
Τρόφιμα που περιέχουν νερό όπως είναι τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά συμβάλουν επίσης στην κάλυψη των αναγκών μας σε νερό. Με την τροφή μας απορροφούμε περίπου 1 λίτρο νερό τη μέρα. Η συνολική μας ανάγκη είναι 1.5-2,5 λίτρα ημερησίως. Τα διάφορα υγρά που καταναλώνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως οι χυμοί φρούτων, το τσάι, ο καφές και τα αναψυκτικά συμβάλλουν κατά ένα μέρος στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε νερό. Χρειάζεται όμως προσοχή ως προς την κατανάλωση τους γιατί αφενός προσθέτουν θερμίδες και αφετέρου, το τσάι, ο καφές και τα αναψυκτικά τύπου cola έχουν διουρητική δράση και μετά από υπερβολική κατανάλωσή τους αυξάνουν τις απώλειες του οργανισμού σε νερό και επομένως αυξάνουν τις απαιτήσεις σε αυτό.
Τί γίνεται με την κατακράτηση υγρών;
Ένας από τους μύθους που κυκλοφορούν για την κατανάλωση του νερού είναι πως σε περιπτώσεις που εμφανίζεται κατακράτηση υγρών στο σώμα, δεν πρέπει να πίνουμε πολύ νερό γιατί έτσι επιτείνεται το πρόβλημα. Στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο: Όσο λιγότερο νερό πίνουμε σε τέτοιες περιπτώσεις, τόσο μεγαλύτερη άμυνα προβάλλει ο οργανισμός μας με αποτέλεσμα να “κατακρατά” μεγαλύτερο ποσοστό υγρών.
Μόλυβδος
Ο μόλυβδος είναι ένα από τα μέταλλα που έχουν τα πιο καταστρεπτικά αποτελέσματα στην ανθρώπινη υγεία. Μπορεί να εισαχθεί στο ανθρώπινο σώμα μέσω της λήψης των τροφίμων (65%), του νερού (20%) και του αέρα (15%).
Ο μόλυβδος μπορεί να εισχωρήσει στο (πόσιμο) νερό μέσω της διάβρωσης των σωλήνων. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί όταν το νερό είναι ελαφρώς όξινο.
Ο μόλυβδος μπορεί να προκαλέσει διάφορα ανεπιθύμητα αποτελέσματα, όπως:
–Διάσπαση της βιοσύνθεσης της αιμογλοβίνης και αναιμία
–Αύξηση στην πίεση του αίματος
–Βλάβη στα νεφρά
–Αποβολές και ανεπαίσθητες αμβλώσεις
–Διατάραξη του νευρικού συστήματος
–Βλάβες στον εγκέφαλο
–Μειωμένη γονιμότητα στους άντρες λόγω βλάβης στο σπέρμα
–Μειωμένες δυνατότητες εκμάθησης στα παιδιά
–Διαταραχές συμπεριφοράς στα παιδιά, όπως επιθετικότητα, παρορμητική συμπεριφορά και υπερκινητικότητα
Ο μόλυβδος μπορεί να περάσει σε ένα έμβρυο μέσω του πλακούντα της μητέρας. Λόγω αυτού μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στο νευρικό σύστημα και τον εγκέφαλο των αγέννητων παιδιών. Τα παιδιά απορροφούν 3 φορές περισσότερο μόλυβδο από τους ενήλικες. Έρευνες δείχνουν πως υψηλά επίπεδα μολύβδου μέσα στο αίμα προκαλούν μείωση της εξυπνάδας και νοημοσύνης των παιδιών.
Μολυσμένο νερό και απειλές για την υγεία
Το καθαρό πόσιμο νερό είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της υγείας. Η κατανάλωση μολυσμένου νερού μπορεί να αποβεί μοιραία για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ασθένειες όπως η διάρροια, ο τύφος, η δυσεντερία και η ηπατίτιδα μπορεί να οφείλονται σε μολυσμένο νερό από βακτηρίδια και παθογόνους μικροοργανισμούς. Η μακροχρόνια κατανάλωση νερού που περιέχει επικίνδυνες ή τοξικές ουσίες οδηγεί σε σοβαρές βλάβες της υγείας ή σε καρκίνο. Συνολικά, πάνω από 3.000.000 άνθρωποι πεθαίνουν το χρόνο σε όλο τον κόσμο από την έλλειψη ή την κακή ποιότητα νερού.
Τα βαριά μέταλλα εισέρχονται στο νερό κυρίως από την διάβρωση στοιχείων της φύσης. Μεταφέρονται επίσης από απορρίμματα γυαλιού, ηλεκτρονικών, μπαταριών και μπογιάς. Αποβάλλονται από μεταλλωρυχεία, από εργοστάσια μετάλλων, πλαστικών και φυτοφαρμάκων καθώς και από τη διάβρωση υδραυλικών συστημάτων εντός και εκτός οικίας.
Όλα τα βαριά μέταλλα (αμίαντος, μόλυβδος, αργίλιο, βάριο, κάδμιο, χρώμιο κτλ) είναι επικίνδυνες ουσίες, ανθυγιεινά, τοξικά και δεν αποβάλλονται ολοκληρωτικά από το ανθρώπινο σώμα δηλαδή συσσωρεύονται μερικώς.
Οι ζύμες και οι ιοί μπορούν επίσης να καταστήσουν επικίνδυνο το πόσιμο νερό. Είναι μικροβιακοί μολυσματικοί παράγοντες που βρίσκονται συνήθως στα επιφανειακά ύδατα. Παραδείγματα είναι το κύστες giardia και το κρυπτοσπορίδιο. Το giardia είναι ένας μονοκύτταρος οργανισμός που προκαλεί γαστρεντερικά συμπτώματα. Το κρυπτοσπορίδιο είναι ένα παράσιτο που θεωρείται μια από τις σημαντικότερες αιτίες διαρροϊκής ασθένειας στους ανθρώπους. Η λεγεωνέλα είναι ένα βακτηρίδιο που αυξάνεται γρήγορα όταν το νερό διατηρείται σε θερμοκρασία μεταξύ 30 και 40 βαθμών κελσίου για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Αυτό το βακτηρίδιο μπορεί να εισπνευστεί όταν εξατμίζεται το νερό και να εισαχθεί στο ανθρώπινο σώμα από τα αερολύματα. Τα βακτηρίδια μπορούν να προκαλέσουν ένα είδος γρίπης, γνωστό ως ‘Pontiac fever ”, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσουν τη θανάσιμη νόσο των λεγεωνάριων.
Νιτρικά άλατα
Τα νιτρικά άλατα είναι καρκινογόνες ουσίες που μολύνουν το περιβάλλον και το νερό μέσω των εμπορικών λιπασμάτων. Τα νιτρικά άλατα στο πόσιμο νερό μπορεί να προκαλέσουν κυάνωση, δηλαδή μείωση της ικανότητας μεταφοράς οξυγόνου του αίματος. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο στα νήπια ηλικίας κάτω των έξι μηνών. Επίσης η αυξημένη κατανάλωσή τους μέσω του νερού αυξάνει τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου της ουροδόχου κύστης στις γυναίκες.
Χλώριο
Το χλώριο που προστίθεται στο νερό για να εξουδετερώσει τους παθογόνους μικροοργανισμούς, ενώνεται με οργανικές ενώσεις, όπως τα λιπάσματα και δημιουργεί νέες ενώσεις που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στους ανθρώπους και ιδιαίτερα σε έγκυες γυναίκες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να έχουν οι γυναίκες που ζουν σε αγροτικές περιοχές ως προς το νερό που καταναλώνουν. Τα χλωριωμένα παράγωγα που βρίσκονται στο πόσιμο νερό αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνο ουροδόχου κύστης, ήπατος και νεφρών.
Εξασθενές Χρώμιο
Η εισαγωγή στον οργανισμό μεγάλων ποσοτήτων εξασθενούς χρωμίου μέσω των μολυσμένων τροφών ή του πόσιμου νερού είναι δυνατόν, να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές και έλκη, σπασμούς, καταστροφή των νεφρών και του ήπατος ακόμα και θάνατο, ανάλογα με το επίπεδο μόλυνσης.
Μελέτες και στατιστικά αποτελέσματα απέδειξαν τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου μετά από έκθεση σε εξασθενές χρώμιο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, και η Διεύθυνση Υγείας και Ανθρωπίνων Υπερεσιών των Η.Π.Α. κατέταξε τις ενώσεις του εξασθενούς χρωμίου ως καρκινογόνες για τον άνθρωπο.
